Chuseok (추석) – Nét đẹp văn hóa của Tết Trung thu Hàn Quốc

Trong văn hóa Hàn Quốc, Chuseok (Tết Trung Thu) được xem là một trong những ngày lễ quan trọng và ý nghĩa nhất trong năm. Đây là dịp người dân trở về quê hương, sum họp bên gia đình, bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên và cùng nhau thưởng thức những món ăn truyền thống . Không chỉ đơn thuần là ngày đoàn viên, Chuseok còn chứa đựng những giá trị tinh thần sâu sắc, phản ánh nét đặc trưng trong văn hóa và lối sống của người Hàn Quốc. Vậy Chuseok có nguồn gốc từ đâu và những phong tục nào tạo nên sự đặc biệt của ngày lễ này? Hãy cùng Hiệp Hội Hàn Việt khám phá trong bài viết dưới đây.

1. Tết Trung Thu Hàn Quốc:  Ngày của sự biết ơn và sum họp

Chuseok còn được gọi là Han-ga-wi (한가위), mang ý nghĩa "giữa mùa thu lớn" hay "Tết thịnh soạn". Lễ hội này được tổ chức vào ngày 15 tháng 8 âm lịch, khi mùa màng bội thu, ruộng đồng trĩu quả. Đây là thời điểm người dân Hàn Quốc tạ ơn trời đất và tổ tiên vì một năm lao động vất vả đã gặt hái được những thành quả ngọt ngào.

Tương tự như Tết Nguyên Đán ở Việt Nam, Chuseok là dịp để những người con xa quê trở về nhà, sum họp cùng gia đình. Dù ở bất cứ đâu, mọi người đều cố gắng dành trọn vẹn 3 ngày nghỉ lễ để về bên cha mẹ, anh chị em và cùng nhau thực hiện các nghi thức truyền thống.

2. Nguồn gốc và ý nghĩa

Nguồn gốc

Chuseok bắt nguồn từ nghi lễ tạ ơn mùa màng của nông dân Hàn Quốc thời xưa.Theo truyền thuyết, vào thời Cao Ly, nông dân thường làm lễ Charye (차례) để dâng cúng tổ tiên, cầu mùa màng bội thu và gia đình bình an.Ngoài ra, một số truyền thuyết dân gian còn kể về tín ngưỡng văn hóa " Báo hiếu và Mặt trăng tròn" – người Hàn tin rằng mặt trăng tròn vào ngày rằm tháng 8 mang lại may mắn và thịnh vượng.

Ý nghĩa

• Sum họp gia đình: Đây là dịp các thành viên trong gia đình từ xa trở về quê hương.
• Tôn vinh tổ tiên: Thông qua nghi lễ Charye, người Hàn thể hiện lòng biết ơn với tổ tiên.
• Cảm tạ mùa màng: Chuseok là lễ hội nông nghiệp, kỷ niệm mùa thu hoạch lúa và nông sản.

3. Các nghi lễ và dự đoán thời tiết

• Chào đón tổ tiên (Charye - 차례) : Đây là nghi lễ quan trọng nhất trong ngày Chuseok. Các gia đình sẽ cùng nhau chuẩn bị mâm cỗ thịnh soạn với các món ăn truyền thống, hoa quả, rượu gạo để dâng lên bàn thờ tổ tiên. Nghi lễ này thể hiện sự biết ơn và lòng hiếu thảo của con cháu đối với ông bà, tổ tiên. 
•  Thăm mộ (Seongmyo - 성묘): Sau nghi lễ Charye, cả gia đình sẽ đến thăm viếng và dọn dẹp mộ phần của tổ tiên, thể hiện lòng hiếu thảo và sự kết nối giữa các thế hệ.

Để cầu mong một năm mùa màng bội thu, người Hàn Quốc còn có tục dự đoán thời tiết trong ngày Chuseok:

• Trời Chuseok quang đãng báo hiệu một năm bội thu. Ngược lại, nếu trời mưa, đó là dấu hiệu của một năm mất mùa.
• Sương giá xuất hiện trước Chuseok được coi là điềm báo lúa mì năm sau sẽ thất bát.
• Họ còn dựa vào hình dạng của mây: nếu mây quá nhiều hoặc không có mây, lúa mì sẽ thất bát; mây vừa phải báo hiệu một năm bội thu.

3. Những món ăn đặc trưng và ý nghĩa của 송편 (Songpyeon)

Chuseok nổi bật với nhiều món ăn truyền thống, đặc biệt là: 

• Songpyeon (송편) - Bánh gạo hình bán nguyệt: Songpyeon là món ăn biểu tượng nhất của Chuseok. Bánh được làm từ bột gạo dẻo, nặn thành hình bán nguyệt nhỏ nhắn, bên trong có nhân mè, đậu xanh, đậu đỏ hoặc hạt dẻ. Sau đó, bánh được hấp cùng lá thông, tạo mùi thơm đặc trưng, thanh khiết.Theo tục lệ xưa, các cô gái tin rằng nếu nặn bánh thật đẹp sẽ gặp được người chồng tốt. Phụ nữ mang thai thì tin rằng nặn bánh đẹp sẽ sinh con gái xinh, và nếu cắn phải phần bánh đã chín kỹ sẽ sinh con trai. Ngoài ra, làm bánh Songpyeon còn mang ý nghĩa cầu mong hạt lúa đầy đặn, mùa màng bội thu.
• Jeon (전) - Bánh xèo Hàn Quốc: Bàn cúng Chuseok không thể thiếu các loại Jeon được chiên vàng ruộm, thơm lừng. Jeon được làm từ nhiều nguyên liệu khác nhau như thịt bò, cá, bí ngòi hoặc nấm, sau đó được tẩm bột và chiên giòn.
• Japchae (잡채) - Miến xào rau củ: Món miến xào đầy màu sắc này cũng là một phần không thể thiếu. Miến được xào cùng với thịt bò, các loại rau củ như cà rốt, hành tây và nấm, tạo nên một món ăn hài hòa cả về màu sắc lẫn hương vị.
• Trái cây mùa thu: Lê, táo, nho, hồng… được bày trong mâm cỗ Charye, biểu tượng cho sự sung túc và đủ đầy.

4. Trò chơi và lễ hội dân gian

Vào đêm Chuseok, khi trăng tròn vành vạnh, người dân Hàn Quốc thường tập trung để tham gia các trò chơi truyền thống:

• Ganggangsullae (강강술래): Đây là điệu múa truyền thống của phụ nữ, họ mặc Hanbok, nắm tay nhau thành vòng tròn và cùng hát những bài dân ca dưới ánh trăng. Điệu múa này tượng trưng cho hình ảnh mặt trăng tròn đầy, thể hiện sự đoàn kết và ước mong mùa màng bội thu.
• Ssireum (씨름): Môn đấu vật truyền thống, thể hiện sức mạnh và tinh thần thượng võ. Ngoài ra còn có các trò chơi khác như So-nori (소놀이 - trò chơi bò), Geobuk-nori (거북놀이 - trò chơi rùa) để tạ ơn con vật đã giúp sức trong mùa màng.
• Các trò chơi khác: Một số trò chơi dân gian khác như kéo co hay bắn cung cũng được tổ chức, thu hút sự tham gia của mọi người trong làng.

Ngày nay, dù nhiều phong tục truyền thống đã thay đổi và cuộc sống hiện đại mang đến những lựa chọn mới, Chuseok vẫn giữ trọn vẹn giá trị là một ngày lễ để mọi người hướng về cội nguồn. Hơn cả một ngày nghỉ lễ, Chuseok là dịp để người Hàn Quốc thể hiện lòng biết ơn, gắn kết gia đình và tận hưởng trọn vẹn những khoảnh khắc quý giá bên nhau. Đó là nét đẹp văn hóa vượt thời gian, là bản sắc không thể thiếu của con người và đất nước Hàn Quốc.

Hiệp Hội Hàn Việt hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn khám phá và hiểu rõ hơn về văn hóa cùng các phong tục đặc sắc của Hàn Quốc.

>>> Tham khảo thêm nhiều thông tin hữu ích khác của Hiệp Hội Hàn Việt trên havias.vn